Stoffen en leer verlijmen voor professionals
De schoenen-, kleding- en meubelindustrie zijn de belangrijkste afnemers van leer. Daar is het verlijmen van het populaire en slijtvaste materiaal een wijdverspreide en beproefde verbindingstechniek. Tegenwoordig zijn er geschikte lijmen voor bijna elk denkbaar oppervlak en elke denkbare toepassing.
Tegenwoordig wordt textiel ook steeds meer industrieel gelijmd – het marktaandeel van gelijmd textiel bedraagt intussen al bijna tien procent. Maar met de overvloed aan verschillende stoffen en een breed scala van textieleigenschappen, komt het allemaal neer op de juiste lijm: lijmsprays, hot-meltlijmen of oplosmiddellijmen hebben hier hun waarde bewezen, afhankelijk van de toepassing, als 'vloeibare draad uit de fles'.
Leer
Voorbeelden van leerverbindingen
Het verlijmen van leer gebeurt meestal met dispersie- of op oplosmiddellijm op basis van polyurethaan of polychloropreen.
Deze laatste worden gewoonlijk aangebracht door middel van de contactverbindingsmethode, maar kunnen ook worden aangebracht door middel van de warmte-activeringsmethode. Deze methode kan ook worden gebruikt voor 2-componenten polychloropreen- of polyurethaanlijmen met speciale polyisocyanaten als tweede component – vooral wanneer een bijzonder hoge hechting aan het zoolmateriaal is vereist.
-
Kunststoflijm op basis van nitrilrubber
Dit is ideaal voor het verlijmen van decoratieve folies in combinatie met leer. De hoogste sterkte wordt bereikt na warmte-activering. Een voorbeeld is 3M Scotch-Weld 1099.
-
Cyanoacrylaatlijmen (secondelijm)
Cyanoacrylaatlijmen zijn ook geschikt voor het verlijmen van leer op harde ondergronden zoals hout, metaal of massieve kunststoffen.
-
Dubbelzijdige tapes met dunne rug of zelfklevende folies zonder rug
Zelfklevende tapes, film- of foliemateriaal enz. zijn bijzonder geschikt voor het hechten of lamineren van vlak leermateriaal op harde ondergronden zoals metaal, hout en kunststof. De geometrie van de onderdelen verandert nauwelijks. Sommige producten, zoals de folies uit het 3M-assortiment zijn slechts 0,025 tot 0,13 millimeter dik. De prestatiekenmerken van de lijmformules – sterke/zwakke lijm – verschillen echter aan de twee zijden van het dragermateriaal ten gevolge van hun chemische structuur.
-
Acrylaat
Kenmerken: uitstekende eindhechtsterkte met extreem hoge verouderings-, UV-, hitte- en chemische bestendigheid.
-
Gemodificeerde acrylaten
Kenmerken: zoals bij acrylaat, maar een betere hechting op laag-energetische materialen zoals leer, en een betere onmiddellijke hechting.
-
Synthetisch rubber/rubberhars (dubbelzijdige tapes met dunne rug)
Kenmerken: uitstekende onmiddellijke hechting gecombineerd met een goede afschuifsterkte op de meeste materialen met lage oppervlakte-energie (PP, PE).
Een korte inleiding tot leer
Leer is een dierenhuid (meestal van runderen, paarden, buffels of varkens) die door looien chemisch geconserveerd is met een natuurlijke vezelstructuur die behouden is gebleven. Het is verdeeld in de fijnere papillaire laag aan de buitenkant, die het leeroppervlak zijn gladde uiterlijk geeft. Daaronder bevindt zich de grofvezelige reticulaire laag, die bepalend is voor de mechanische sterkte.
Leer kenmerkt zich door zijn soepele, taaie, relatief sterke, duurzame en veelzijdige eigenschappen. Het is betrekkelijk ondoordringbaar voor water, maar toch ademend, namelijk voldoende doorlaatbaar voor lucht en waterdamp. Dit slijtvaste materiaal wordt veel gebruikt voor schoenen, kleding, riemen, handtassen, textiel en zitmeubelen zoals banken of autostoelen.
Professioneel verbinden van leer
De grootste afnemers van leerlijmen qua volume zijn ongetwijfeld de schoenenindustrie en ambachtslieden, maar ook de meubelindustrie. Hier is het verlijmen van leer een wijdverbreide verbindingstechniek.
In principe is een breed scala aan lijmen geschikt voor leer. De keuze ervan is echter afhankelijk van de ondergrond en het beoogde gebruik.
Leer is van nature elastisch en flexibel, wat betekent dat als leer met leer of met een soortgelijk materiaal moet worden verbonden, de lijm ook elastisch moet blijven. Dit betekent dat meubels en leer verlijmd moeten worden met een flexibele lijm.
Minder flexibele lijmen zoals secondelijm zijn alleen geschikt als het leer moet worden gelijmd op een hard of onbuigzaam oppervlak zoals hout of metaal.
Natuurlijke materialen zoals leer reageren vaak anders op de gebruikte lijm vanwege de samenstelling en de natuurlijke variatie in vetten of looizuren die in het productieproces worden gebruikt.
Vóór de toepassing moet het materiaal daarom op een klein oppervlak worden gecontroleerd op verkleuring bij contact met de lijm
Vereisten voor een goede leerlijm
- De verbinding moet na reactie nog flexibel zijn – vooral belangrijk voor bewegende delen zoals kleding.
- De lijm mag ook op lange termijn niet naar boven doorlekken, wat een negatief effect zou hebben op het uiterlijk.
Contactlijm is bijzonder geschikt voor het verbinden van flexibele materialen zoals leer (bv. met schoenzolen) over grote oppervlakken. Dergelijke materialen laten het oplosmiddel vaak nauwelijks door. Daarom moet het oplosmiddel kunnen verdampen of uitdampen voordat de delen worden samengevoegd. (Vuistregel: wacht een kwartier tot het oppervlak gewoon niet meer plakkerig aanvoelt. Druk vervolgens samen met een kracht van ongeveer 50 Newton per vierkante centimeter, dus ongeveer 5 kg).
Lijmen met één druk op de knop – lijmsprays zijn bijna perfect voor het lijmen van leer; hetzij met leer, hetzij met vaste oppervlakken zoals hout of metaal. De lijm wordt gewoon uit de spuitbus aangebracht zonder gereedschap zoals kwasten, rakels, enz. Er zijn lijmsprays op basis van synthetische elastomeren (polychloropreen) op de markt, zoals 3M Scotch-Weld 80, die worden gekenmerkt door een korte uitdamptijd met een lange lijmspreiding.
Op oplosmiddelen gebaseerde lijmen, als zogenaamde 'universele lijmen', verbinden leer met een grote verscheidenheid van materialen zoals metalen, kunststoffen en rubber.
Het is echter essentieel om gekleurd leer vooraf te testen om te zien of de lijm de kleur van het leer verandert. Dit komt omdat lijmen die oplosmiddelen bevatten onder bepaalde omstandigheden door het leer kunnen 'doorlekken' en mogelijk lelijke vlekken vormen. Dit is een probleem dat vooral optreedt bij dun, geverfd leer, zoals suède of anilineleer.
Verbinden zonder oplosmiddelen
Dispersielijmen op basis van acrylaat en polychloropreen hebben soortgelijke kenmerken en toepassingsgebieden als oplosmiddellijmen, maar de lijmen worden gedispergeerd in water.
De uitdamptijd kan meestal door warmte (infrarood, hete lucht) worden verkort. Tot deze categorie behoort bijvoorbeeld de dispersielijm 30 op basis van polychloropreen uit het 3M Scotch-Weld-assortiment, die goed bestand is tegen water en een hoge flexibiliteit heeft.
Dispersielijmen op basis van kunststofpolymeren zijn bijvoorbeeld geschikt voor verbindingen binnen in schoenen.
Verlijmen van leer in plaats van naaien
Het naaien van leer is gebruikelijk, vooral in de kleding- of schoenenindustrie. Voor dik leer zijn er meestal speciale leernaalden voor de naaimachine.
Dun leer kan zelfs worden genaaid met normale 80-90 gauge naalden. De stiknaden en zomen van leer worden echter vaak achteraf gelijmd. Stiknaden hoeven niet te worden gelockt.
Professionele tips voor thuis
-
Schoenen op de juiste manier repareren
Reparaties aan schoenen kunt u vaak zelf doen met geschikte lijmen. In de regel hebt u een lijm nodig die waterbestendig is. Vooral bij het lijmen van schoenen is er ook het probleem van zweet en warmte. Gewone universele lijm is meestal niet geschikt voor gebruik op schoeisel.
Procedure: Maak het schoeisel eerst goed schoon en laat het drogen. Breng een geschikte lijm aan (zie hierboven). Controleer vervolgens of er zich een kleeflaag heeft gevormd op het oppervlak/de oppervlakken. Doe dit door met een gehandschoende vinger of een geschikt alternatief lichtjes op het kleefoppervlak te tikken; als het oppervlak klaar is, mag het niet kleven.
Druk vervolgens de twee oppervlakken stevig en nauwkeurig tegen elkaar. Het bereiken van de uiteindelijke hechtkracht van de lijm kan tot één dag na het maken van de verbinding duren. Gezien de gevoeligheid van leer is het raadzaam de te gebruiken lijm eerst op een klein oppervlak te testen.
Belangrijk: Zolen moeten vóór het verlijmen chemisch worden opgeruwd. Zorg voor toevoer van frisse lucht!
-
De bank repareren
Als naden van een bank na een lange tijd gebruik loskomen, is het meestal vrij eenvoudig om de losgekomen stukken leer weer vast te lijmen.
Het te verlijmen gebied moet echter droog, schoon en vetvrij zijn. Trek het open gedeelte slechts zover naar elkaar toe dat er geen plooien in het leer ontstaan. Breng dan secondelijm aan op slechts één zijde. Hoe minder lijm er wordt aangebracht, hoe sterker de hechting. Druk ca. 10-80 seconden afhankelijk van de gebruikte hoeveelheid lijm.
Let op: Bij zeer dunne leren bekleding heeft de lijm de neiging in de vezels van het leer te trekken en het leer te verkleuren.
Textiel
Productieproces
Bij de textielproductie worden vaak verschillende processen gebruikt:
- Spinnen (het spinnen van vezels vormt een vast garen door twijnen)
- Breien (met breien wordt onder andere ook een textielstof vervaardigd door steken van aan elkaar bevestigde lussen samen te voegen)
- Weven (haaks op elkaar staande draden – inslag en schering – worden gekruist om een dicht weefsel te vormen) andere verbindingsmethoden zijn haken, kloskant, vlechten en knopen (hierbij worden uit de draden textielstoffen gemaakt)
- Vilten (een zeer oude methode waarbij viltbare vezels, vooral haar of wol, door middel van thermische, mechanische of chemische processen in elkaar worden vervilt)
-
Eigenschappen
In het geval van textiel resulteert de verscheidenheid van productieprocessen, gecombineerd met een breed spectrum van specifieke textielmaterialen en weefsels, in een groot aantal zeer verschillende eigenschappen, die optimaal zijn afgestemd op de eisen van het toepassingsgebied.
Deze omvatten mechanische eigenschappen zoals sterkte en rek onder statische en dynamische belasting, evenals bestendigheid tegen reiniging of kreuken. Vergeleken met structuren van compacte materialen zoals metaal en keramiek, hebben alle textielsoorten een hoge poreusheid gemeen die zorgt voor luchtinsluiting, thermische isolatie, luchtdoorlatendheid en een goede zweetabsorptie in kledingstukken.
Verlijmen in plaats van naaien
Over het algemeen worden textiel en textielverbindingen genaaid met naald en draad. Niet in de laatste plaats om economische redenen wordt verlijming echter steeds meer aanvaard in de textielindustrie als een innovatieve verbindingstechniek – ook als een nuttige aanvulling op de klassieke naaisteek.
-
Voordelen
- 'Gelijmde naden' zijn niet erg volumineus
- Hun elasticiteit is vergelijkbaar met die van de stoffen zelf
- Er is geen potentieel schurend naaigaren
- Gelijmde naden veroorzaken slechts minimale drukplekken
- Het lijmen gaat vrij snel, en het proces kan worden geautomatiseerd
Verlijming wordt hoofdzakelijk gebruikt in nichesectoren van de textielindustrie, d.w.z. eerder voor kwaliteitsproducten, waar de prijsgevoeligheid van de clientèle niet zo uitgesproken is: voor waterafstotend functioneel textiel zoals outdoor- of sportkleding, voor lingerie of meer speciale designcreaties. Hechtnaden zijn ook gebruikelijk in de orthopedische sector (steunkousen, steun- en wondverbanden). Volgens deskundigen heeft het marktaandeel van gelijmd textiel inmiddels bijna tien procent bereikt.
Hechtingsaspecten van textiel
-
Ruwe, absorberende oppervlakken, zoals die van textiel, bieden het voordeel van een goede mechanische verankering als het gaat om verlijming: de lijm dringt goed door in de vezels of nestelt zich in tussenruimten.
Om echter onjuiste verlijming en verkleuring bij het verlijmen van textiel te voorkomen, moet de juiste lijm met zorg worden gekozen. Bij het lijmen van textiel bijvoorbeeld zijn er lijmen voor grotere oppervlakken en lijmen voor kleine, punctueel gelijmde verbindingen. Vooral bij katoenen stoffen moet gedacht worden aan bijvoorbeeld de afwerking of het verven.
Dit komt doordat het hechtoppervlak van textiel dat dienovereenkomstig is behandeld, niet langer een zuiver katoenen oppervlak is en dus geheel andere hechteigenschappen heeft. Bovendien is het verlijmen niet altijd probleemloos als het textiel later in de wasmachine gaat.
Soorten lijm voor textiel
-
Lijmspray is een alleskunner. Dankzij de dunne, fijne spray worden vlekken op de achterkant van de stof tot een minimum beperkt, in tegenstelling tot vloeibare textiellijm. Vóór het toepassen moet de lijmspray worden geschud en moet het textieloppervlak schoon, stof- en vetvrij zijn.
Spuiten vanaf een afstand van 25-30 cm in een goed geventileerde ruimte geeft vaak een gelijkmatige dekking. Laat de lijm kort drogen (volgens de instructies van de fabrikant) en druk vervolgens de oppervlakken op elkaar.
Het is ook mogelijk om de hechting voor korte tijd te corrigeren door de oppervlakken uit elkaar te trekken en in de juiste richting weer samen te drukken.
Bij gebruik van lijmspray is het niet meer nodig om de quiltlagen te rijgen of vast te spelden (in een gewatteerde stof). De lijmspray houdt de lagen tijdelijk bij elkaar voor quilten met de hand of de machine. U hoeft alleen de lijm op de tussenvulling te spuiten, de stof erop te leggen, het geheel glad te strijken en de sandwich is klaar om te worden gequilt. Spraylijm is ook ideaal om zand, glitter of lovertjes op stof te bevestigen.
Lijmsprays die kunnen worden gebruikt zijn onder meer 3M Rubber en Vinyl 80 lijmspray, een lijm op basis van synthetisch elastomeer met een korte uitdamptijd en een lange hechttijd.
3M Rubber en Vinyl 80 lijmspray hecht textiel aan elkaar of aan hout, metalen, rubber, kurk en leer, evenals schuim en kunststoffen zoals stijve en flexibele PVC.
Als alternatief geeft 3M Foam Fast 74 lijmspray een zachte, flexibele lijmnaad waarmee textiel goed op flexibel schuim kan worden gelijmd.
3M Display-montagelijm is ideaal voor decoratieve en studiotoepassingen. Het hecht textiel met polystyreen, karton en kunststof onmiddellijk en permanent, is vochtbestendig en lekt niet door het oppervlak.
Een smeltlijm is ideaal voor vezelige oppervlakken van stoffen en textiel. Omdat het vloeibaarder is dan veel normale lijmen wanneer het op de gewenste stof wordt aangebracht, dringt het iets dieper in de stof door voordat het afkoelt. Smeltlijm is daarom met name geschikt voor dik, steviger textiel (zoals voor handwerk), omdat er geen gevaar is dat de lijm door de stof heen te zien is.
Professionele tip: Bij het warm verlijmen op stoffen is het ook belangrijk om de omliggende gebieden af te dekken met een strook papier of karton, zodat de lijm niet per ongeluk op de stof druppelt.
Op de markt zijn bijvoorbeeld de 3M hot-meltlijmen op basis van de low-melt- en hot-melttechnologie. Deze hot-meltlijmen met honderd procent vaste stofgehalte zijn gebaseerd op oplosmiddelvrije thermoplastische hot-meltharsen. Hun voordeel is dat ze in gesmolten toestand bevochtigbaar zijn en goede sterktes ontwikkelen voor talrijke materialen zoals textiel, vilt, leer, kurk, kunststoffen en schuim, rubber, alsook glas, keramiek en metalen zonder chemische omzetting.
Oplosmiddellijmen hebben ook goede bevochtigingseigenschappen op textiel in combinatie met bijvoorbeeld vilt, leer, kurk, karton, hout, glas, keramiek, kunststoffen, rubber, laminaten, hardboard en decoratieve panelen, fineer, enz. Deze lijm wordt gewoonlijk op beide te verlijmen oppervlakken aangebracht en beide delen worden na een korte uitdamptijd (ook wel verlijmingsreikwijdte genoemd) met een beetje druk samengevoegd. Een eenzijdige toepassing (d.w.z. natte verlijming) kan worden gedaan als ten minste één van de twee oppervlakken poreus is. Een voorbeeld is Scotch-Weld oplosmiddellijm 10, een contactlijm op basis van polychloropreen met een korte uitdamptijd en een lange verlijmingsreikwijdte.
In de praktijk zijn dubbelzijdige tapes zoals de 3M 9088 met PET-rug geschikt als aanvulling op vloeibare lijmen. Dit hecht niet alleen textiel aan elkaar, maar ook aan hout, papier, plastic, metaal, glas. Hiervoor kunnen ook dubbelzijdig klevende folies zonder rug gebruikt worden.
Hoe kunnen wij u helpen?
Laten we samenwerken! 3M producten worden constant verder ontwikkeld om aan de behoeften van klanten te voldoen. Neem contact met ons op als u hulp nodig hebt bij het vinden van het juiste product of andere vragen hebt over 3M oplossingen: Bel ons op (+31) 15 78 22 333
Stel uw vraag aan de 3M experts in Tapes, Lijmen, Verbindingen & Assemblage
Bedankt.
We hebben je verzoek ontvangen.
Bezoek de 3M Bonding & Assembly Webinar Hub
Ontvang de laatste informatie, praktische tips en meer van de toonaangevende experts van 3M en vergroot uw kennis. Elk webinar duurt 45 minuten.
Helaas.
Er ging wat fout. Probeer het later opnieuw.
